Inleiding
Wat is een kwaliteitsstandaard?
Kwaliteitsstandaarden zijn documenten die beschrijven hoe de zorg voor een bepaalde aandoening gegeven moet worden. Kwaliteitsstandaarden zijn meestal opgebouwd uit modules. Deze modules kunnen de medisch inhoudelijke zorg beschrijven die gegeven moet worden (richtlijnen) en/of de organisatorische aspecten van de zorg (zorgstandaarden). Voor deze organisatorische aspecten wordt dan bijvoorbeeld beschreven wie de zorg coördineert, wanneer er wordt doorverwezen naar een andere zorgverlener, of de patiënt wordt ondersteund bij het voeren van de eigen regie. De primaire doelgroep van kwaliteitsstandaarden is een zorgverlener. Voor patiënten en naasten wordt een patiëntenversie van de kwaliteitsstandaard gemaakt.
Wat is een patiëntenversie van een kwaliteitsstandaard?
De patiëntenversie van een kwaliteitsstandaard is een vertaling van de kwaliteitsstandaard voor patiënten en hun naasten in begrijpelijke taal. De patiëntenversie bevat inhoudelijk precies dezelfde informatie als de kwaliteitstandaard. In het geval het document patiënteninformatie als titel heeft, kunt ervan uitgaan dat het document naast de patiëntenversie van de kwaliteitsstandaard ook aanvullende informatie bevat. Het Zorginstituut Nederland stelt een patiëntenversie (ook wel cliëntenversie genoemd) als voorwaarde voor registratie van een kwaliteitsstandaard in het kwaliteitsregister.
Wat kan een zorgverlener met de kwaliteitsstandaard?
Kwaliteitsstandaarden bevatten aanbevelingen ten aanzien van de zorg voor een bepaalde aandoening. In principe wordt men geacht zorg te geven zoals beschreven in de kwaliteitsstandaard, maar beargumenteerd afwijken is legitiem. De aanbevelingen zijn dan ook niet-bindend, omdat de praktijk soms complexer is dan in de kwaliteitsstandaard is weergegeven. In dat soort individuele gevallen heeft men dan ook de ruimte om af te wijken van de aanbevelingen zoals beschreven in de kwaliteitsstandaard.
Wat kan de patiënt met een patiëntenversie?
Door het lezen van de patiëntenversie van de kwaliteitsstandaard krijgen patiënten en hun naasten beter inzicht in de te verwachten zorg voor hun aandoening. Daarnaast krijgen patiënten en naasten informatie over de eigen rol in het zorgproces en mogelijkheden voor ondersteuning daarbij.
Is er landelijke registratie en toezicht?
Het Zorginstituut Nederland heeft een Kwaliteitsbibliotheek en een Register. In de Kwaliteitsbibliotheek komen alle kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten van de Nederlandse zorg te staan. Het Register is een onderdeel van deze Kwaliteitsbibliotheek. In het Register staan kwaliteitsstandaarden, informatiestandaarden en meetinstrumenten die door Zorginstituut Nederland zijn getoetst en voldoen aan de criteria uit het Toetsingskader. Het toetsingskader kwaliteitsstandaarden en meetinstrumenten bevat criteria voor kwaliteitsstandaarden die zich richten op het proces van totstandkoming en de beschrijving van de zorg. Deze leidraad geeft instructies voor de ontwikkeling van kwaliteitsstandaarden en geeft daarmee invulling aan hoe aan de criteria kan worden voldaan.
- Op de VSOP website zichtopzeldzaam.nl zijn voorbeelden te vinden van diverse zorgstandaarden voor zeldzame aandoeningen.
- In de richtlijnendatabase van de Federatie Medische Specialisten staan (klinische) richtlijnen.
- In de Kwaliteitsbibliotheek van het zorginstituut staan diverse soorten kwaliteitsstandaarden.